CASAS GRANDES

A nobreza de liñaxe, señorial ou fidalgo, con poder económico e rendas, edifica estas casas brasonadas no rural compartindo, ás veces, a súa opulencia coas do clero e distinguíndose claramente das do común do pobo, verdadeira mao de obra xeneradora de riqueza.
Foi feita a casa de Vilastrille no ano 1692 por Feijoo Sotomayor, pasando logo a ser a casa dos Méndez por cuestións matrimoniais. Figura como lugar de elaboración de moitos documentos, entre eles o Catastro do Marqués da Ensenada sobre as parroquias de Arroxo, Refoxo e Proendos. Por desgracia a documentación da casa foi queimada para acender o lume.
Foi escola ata mediados dos anos 70 do S. XX. Viven nela varios membros da familia Méndez.
Ó lado está a casa dos Catalinas, unha casa forte rodeada de unha ampla extensión de terreo. Ten documentación dende mediados do S. XVII entre a que figura unha árbore xenealóxica completa, e conserva a estructura e o mobiliario orixinais.
A chamada casa dos Oxeas en Proendos foi feita no ano 1715 pola familia Fernández Salgado Guitián, dona de outros solares como o de Tanquián en Pantón.
Conserva abundante documentación. Dende principios do S. XX pertence, por compra, á familia Sacristán.
En fronte, está a casa dos Vertunías, emparentados con moitas das casas grandes do Concello de Sober.

Sem comentários: